Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki bilim insanları, kanser tedavisinde ezber bozan bir yöntem geliştirdi. “Protein anahtarı” adı verilen bu yeni teknoloji, kanser hücrelerini kendi kendilerini yok edecek bir ilaç üretmeye zorluyor. Bu sayede sağlıklı hücreler korunuyor, tedavi sürecinde yan etkiler büyük ölçüde azaltılıyor.
Protein Anahtarı Nasıl Çalışıyor?
Yeni geliştirilen tedavi yöntemi, hastaya “pro-ilac” olarak bilinen etkisiz bir ilaç verilmesini içeriyor. Bu ilaç, yalnızca kanser hücrelerinde aktif hale geliyor. Çünkü kanser hücreleri, kendilerine özgü belirli işaretleyici proteinler taşıyor. Protein anahtarı, bu işaretleyiciyi algıladığında aktifleşiyor ve pro-ilacı güçlü bir kemoterapi ilacına dönüştürüyor. Böylece, ilacın etkisi sadece kanserli hücrelerle sınırlı kalıyor.
Sağlıklı Hücreler Güvende Kalıyor
Bu yaklaşımın en büyük avantajlarından biri, sağlıklı hücrelere zarar vermemesi. Çünkü bu hücrelerde pro-ilac aktifleşmiyor. Bu da kemoterapide sık görülen saç dökülmesi, mide bulantısı ve bağışıklık sistemi zayıflaması gibi yan etkilerin önüne geçebilecek bir potansiyel sunuyor.
Hücrenin İçinde İlaç Üretimi
Araştırmanın başındaki Marc Ostermeier, bu yöntemin kanserli hücreleri adeta birer ilaç fabrikasına çevirdiğini belirtiyor. Protein anahtarı, iki parçadan oluşuyor: biri kanser hücrelerine özgü belirteçleri tanıyor, diğeri ise etkisiz pro-ilacı aktif forma çeviriyor. Anahtar hücre içine iki şekilde ulaştırılabiliyor: ya protein doğrudan hücreye gönderiliyor ya da hücreye bu proteini üretmesi için gerekli genetik bilgi iletiliyor.
Laboratuvar Başarısı ve Gelecek Adımlar
Bu yenilikçi yöntem, laboratuvar ortamında insan meme ve kolon kanseri hücreleri üzerinde başarıyla test edildi. Bir sonraki aşama hayvan deneyleri olacak. Eğer sonuçlar olumlu olursa, insanlar üzerinde klinik deneylere geçilecek. Johns Hopkins Tıp Fakültesi’nden patoloji uzmanı Prof. Dr. James R. Eshleman’a göre bu teknik, kansere karşı radikal bir mücadele aracı olabilir ancak klinik kullanım için daha pek çok deneyin yapılması gerekiyor.
Anahtar kelimeler: kanser tedavisi, protein anahtarı, pro-ilac, kemoterapi yan etkileri, kanser hücresi, Johns Hopkins Üniversitesi, meme kanseri, kolon kanseri, hedefe yönelik tedavi
