İçindekiler

1. Keşif Ne Zaman ve Nerede Yapıldı?
2. Heykel Ne Özelliklere Sahip?
3. Bu Heykelin Önemi: Neolitik İnanç ve Ritüel
4. Araştırmacı Görüşleri
5. Diğer Buluntularla İlişkisi (Karahantepe vb.)
6. Bilimsel Sınırlamalar ve Spekülasyonlar
7. Göbeklitepe’de En Son Ne Bulundu (Özet)
8. SSS (Kısa Sorular)

1. Keşif Ne Zaman ve Nerede Yapıldı?

• Haber, 19 Eylül 2025 tarihinde açıklandı.
• Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Göbeklitepe’yi ziyaretinde bu buluntunun detaylarını paylaştı.
• Heykel, Göbeklitepe’de B ile D yapılarını birbirine bağlayan mekânda, bir oda duvarının içinde yatay şekilde monte edilmiş olarak bulundu; adak olarak yerleştirildiği düşünülüyor.

2. Heykel Ne Özelliklere Sahip?

• Sırtüstü yatay vaziyette duruyor; duvara monte edilmiş durumda.
• Bazı kaynaklarda heykelin ayak kısmının eksik, baş ve gövde kısmının ise net biçimde ayırt edilebildiği belirtiliyor.
• Adak obje olarak değerlendirmesi yapılıyor; ritüel bağlamda bir oda çevresine monte edilmiş olması bu yorumu destekliyor.

3. Bu Heykelin Önemi: Neolitik İnanç ve Ritüel

• Araştırmacılar, bu keşfin Göbeklitepe’deki inanç ve ritüel öğeleri anlamamız açısından yeni veriler sunduğunu belirtiyor. Özellikle heykelin “adak” olarak yerleştirilmiş olması, toplulukların kültürel ve dinsel bağlamda sembolik objelere verdiği değeri gösteriyor.
• Neolitik dönemde heykellerin sıklıkla bulunduğu yerlerde tapınma, ölenleri anma, doğa veya ruhlarla ilişkili ritüeller görüldüğü için bu buluntu, Göbeklitepe’nin toplumsal ve inanç yapılanmasını daha derinlemesine inceleme fırsatı veriyor.

4. Araştırmacı Görüşleri

• Prof. Dr. Necmi Karul (Göbeklitepe Kazı Başkanı): Heykelin baş ve gövdesinin net gördüğünü; ayak kısmının eksik olduğunu ifade etmiş. Duvar içine monte edilmiş olması nedeniyle işlevinin ve yerleştirilme nedeninin yorumlanmasının zaman alacağını belirtmiş.
• Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı: Bu keşfin “Neolitik çağ algılarını yeniden şekillendirebileceğini” söylemiş; adak niteliği taşımasının önemine değinmiş.
• Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy: “Yeni bir değer” olarak tanımlamış; bu tür buluntuların Göbeklitepe’nin inanç dünyasına ait bilinmeyen yönlerini aydınlatacağını vurgulamış.

5. Diğer Buluntularla İlişkisi

• Benzer heykel/küçük insan figürlerine Karahantepe gibi diğer Göbeklitepe bölgesindeki yerleşimlerde rastlanmış. Bu bağlamda, yeni bulunan heykel bu geleneğin devamı veya benzer bir ritüel pratiğin göstergesi olabilir.
• Göbeklitepe’nin daha önceki kazılarında hayvan kabartmaları, sembolik eserler bulundu. Bu heykel yeni tip bir eser olarak, sembolik objelere verilen değerin bir başka boyutunu ortaya koyabilir.

6. Bilimsel Sınırlamalar ve Spekülasyonlar

• Heykelin tam işlevi şu an net değil; “adak” olarak yerleştirildiği düşünülse de, toplumsal veya dinsel ritüelin hangi bağlamında kullanıldığı, kimler tarafından yapıldığı gibi sorular hâlâ araştırılıyor.
• Heykel eksik (özellikle ayak kısmı) ve duvarla bütünleşmiş halde olduğundan orijinal konumu ve koşulları zamanla zarar görmüş olabilir.
• Spekülasyonlara kapı açmamak için, yorumlarda “araştırmacılara göre”, “kazı başkanının ifadesine göre” gibi ifadeler kullanılmalı.

Göbeklitepe’de En Son Ne Bulundu? (Özet)

Göbeklitepe kazılarında son olarak bir insan heykeli keşfedildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Eylül 2025’te yaptığı açıklamaya göre, heykel B ve D yapılarını birbirine bağlayan odalardan birinin duvarına yatay şekilde monte edilmiş halde bulundu.

📌 Buluntunun Özellikleri:

• Neolitik Çağ’a ait, yaklaşık 12.000 yıllık olduğu tahmin ediliyor.
• Heykelin baş ve gövde kısmı belirgin, fakat ayak bölümü eksik.
• Yatay biçimde duvara yerleştirilmiş olması, onun bir adak objesi olarak kullanıldığını düşündürüyor.

📌 Neden Önemli?

• Göbeklitepe’de şimdiye kadar daha çok T biçimli dikilitaşlar ve hayvan kabartmaları bulunmuştu.
• Bu insan heykeli, bölgedeki inanç sisteminin ve ritüellerin çok daha zengin ve sembolik olduğunu gösteriyor.
• Araştırmacılar, bu buluntunun Göbeklitepe’nin toplumsal ve dini yapısını anlamada kilit rol oynayacağını belirtiyor.

➡️ Yani “Göbeklitepe’de en son ne bulundu?” sorusunun cevabı: Duvar içine yerleştirilmiş, adak niteliği taşıyan bir insan heykelidir.

7. SSS (Kısa Sorular)

Heykel kaç yıllık?
Neolitik döneme ait; yaklaşık 12.000 yıllık olduğu belirtiliyor.

Adak mı gerçekten?
Araştırmacıların yorumuna göre evet, “adak niteliği taşıdığı düşünülen” ifadesi kullanılıyor.

Heykel tamam mı? Eksik kısımları var mı?
Ayak kısmı eksik; baş ve gövde oldukça belirgin. Eksik parçalar zamanla zarar görmüş olabilir.

Heykel neden duvara monte edilmiştir?
Duvarın içerisinde, yatay vaziyette ve adak objesi olarak konmuştur; ancak bu yerleştirme biçimi tam olarak ne amaçla yapıldığı konusunda araştırmalar devam ediyor.